Stress is een veelbesproken onderwerp in relatie tot werk en privé. “Je ziet er gestrest uit”, “Heb je stress of zo?”, “Doe niet zo gestrest”. Uitspraken die je regelmatig hoort. Maar wat is stress nu eigenlijk? Kortgezegd is stress een fysiologische en psychologische reactie op een externe gebeurtenis of omstandigheid, waarbij de standaard fysiologische of mentale stabiliteit verstoord wordt (Bohnen et al., 1991; Porges, 1992).

Stressfactoren
In essentie is de hoeveelheid stress die iemand ervaart afhankelijk van drie kernbegrippen.

Fysiek
In de eerste plaats de fysieke stressfactoren. Dit heeft betrekking op fysieke activiteit die stress veroorzaakt. Denk bijvoorbeeld aan sporten, trainen en zware spullen sjouwen, maar ook andere factoren zoals temperatuur, lawaai, drugs en alcohol.

Mentaal
Als tweede de mentale stressfactoren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werk- of prestatiedruk, sociale druk, negatieve levensgebeurtenissen en heftige emoties. Voor het effect maakt het niet uit of het fysieke of mentale stress is, in de hersenen geven beide een fysiologische respons (Hamilton & Alloy, 2016).

Belastbaarheid
Als laatst speelt het begrip belastbaarheid of ‘coping’ een zeer belangrijke rol in de stressrespons en in de hoeveelheid stress die iemand ervaart. Coping is sterk afhankelijk van je persoonlijkheid en betekent eigenlijk hoe je met stress of problemen in een bepaalde situatie omgaat. Daardoor kan, afhankelijk van de persoonlijkheid en copingstijl, eenzelfde situatie voor de ene persoon veel meer stress opleveren dan voor de andere persoon (Bohnen et al., 1991; Weinberg & Gould, 2014).

Stress kan je meten
Om de meetresultaten te begrijpen is het belangrijk om het verschil tussen acute stress en chronische stress te maken.
Acute stress is kort durende stress. Tijdens fysieke stress bijvoorbeeld, zoals een wedstrijd of (zware) inspanning neemt je prestatievermogen af en je vermoeidheid toe. Echter, als je na acute fysieke stress herstelt, neemt je prestatievermogen weer toe. En als je dat goed doet wordt je prestatievermogen zelfs groter dan voorheen; het trainingseffect (Kellmann, 2010).